Αυτή την εβδομάδα το άρθρο μας ασχολείται με την γλώσσα των βιβλίων μας και
το δίλημμα που έχει κάποιος: να γράψει στα αγγλικά ή τα ελληνικά. Και αυτό προκύπτει
διότι πολλοί Έλληνες τυχαίνει να μεγάλωσαν στο
εξωτερικό, άρα όταν πάρουν την απόφαση να γράψουν πρέπει να αποφασίσουν σε
ποια γλώσσα θα το κάνουν. Αλλά και οι υπόλοιποι μεγαλωμένοι στην Ελλάδα, μπορεί να
σκεφτούν την εναλλακτική μιας ξένης γλώσσας...
Για πάμε να δούμε για ποιον λόγο κάποιος χρειάζεται και είναι πιο εύκολο να
γράψει στα αγγλικά ή σε μια οποιαδήποτε ξένη γλώσσα:
- Για να αποκτήσει περισσότερους αναγνώστες, διότι τα αγγλικά είναι μια ευρέως γνωστή και διαδεδομένη γλώσσα, οπότε χρησιμοποιώντας την, το κοινό στο οποίο απευθύνεται ο συγγραφέας, αμέσως αυξάνεται.
- Επειδή γνωρίζει την αγγλική (ή οποιαδήποτε άλλη ξένη γλώσσα) καλύτερα. Συνεπώς, καταλαβαίνουμε ότι θα μπορέσει να εκφραστεί και κατ’ επέκταση να μεταδώσει αυτό που σκέφτηκε και φαντάστηκε καλύτερα με αυτόν τον τρόπο.
- Γιατί θέλει να ξεχωρίσει. Κάποιος μπορεί να επιχειρήσει να γράψει σε μια άλλη γλώσσα, την οποία έχει μελετήσει, για να διαφέρει από τους άλλους. Δηλαδή σε μια χώρα που η πλειοψηφία των βιβλίων είναι στα ελληνικά και τα αγγλικά, ένας συγγραφέας μπορεί να θέλει να κάνει την διαφορά για να ξεχωρίσει στην αγορά, όμως βασική προϋπόθεση είναι να έχει -κυρίως- τις βασικές γνώσεις, σε αυτήν την ιδιαίτερη γλώσσα που αποφασίζει να εκφραστεί.
Από την άλλη όμως υπάρχουν και εκείνοι που επιμένουν πως θα γράφουν μόνο στα
ελληνικά. Πάμε να δούμε γιατί:
- Το πλήθος λέξεων. Τα ελληνικά είναι μια αρχαία γλώσσα, που σίγουρα μέσα της κουβαλάει μεγάλη και σημαντική ιστορία. Αρκετοί συγγραφείς θεωρούν, και δεν τους αδικώ, πως η μία συλλογή τόσων χιλιάδων λέξεων μπορεί να αποδειχτεί μεγάλος σύμμαχός στη μάχη που δίνει να εκφράσει τα συναισθήματά του και να μεταφέρει όλες εκείνες τις εικόνες που έχει αποτυπωμένες στο μυαλό του.
- Απευθύνεται μόνο στο ελληνικό κοινό. Αυτό νομίζω δεν χρειάζεται εξήγηση. Παρότι τα αγγλικά δίνουν την δυνατότητα πρόσβασης του συγγραφέα σε ένα μεγαλύτερο κοινό, η ελληνική αγορά βιβλίου, σχεδόν κατ' αποκλειστικότητα, επιλέγει να διαβάζει στην γλώσσα της, οπότε αν ο συγγραφέας θέλει να βρει το έργο του στο βιβλιοπωλείο της γειτονιάς του, τα αγγλικά ίσως είναι η λάθος επιλογή.
- Ο συγγραφέας κατέχει καλύτερα τη γλώσσα. Δεν είναι μυστικό ότι οι Έλληνες, όσο κοντά και αν βρίσκονται στις ξένες γλώσσες, μπορούν να χρησιμοποιήσουν την μητρική τους πολύ καλύτερα (όπως συμβαίνει και με όλους τους ανθρώπους, ανεξαρτήτως εθνικότητας). Αυτό τελικά κάνει την διαφορά στον τομέα της λογοτεχνίας.
Έχοντας δει τα βασικά σημεία και των δύο θέσεων στην μάχη "να γράψω στα ελληνικά ή σε μία ξένη γλώσσα", παραπάνω, μπορούμε να επεκτείνουμε λίγο περισσότερο το θέμα μας: Να διαλέξω το αυτούσιο βιβλίο σε άλλη γλώσσα ή το αντίστοιχο μεταφρασμένο στη δική μου;
Επιλέγοντας ένα βιβλίο στην γλώσσα σου μπορείς, με μεγαλύτερη ευκολία, να εμβαθύνεις στο θέμα και να αφήσεις τον συγγραφέα να σε συνεπάρει με τις εικόνες του. Σε τελική ανάλυση, το διάβασμα είναι η δημιουργία σκηνών στο μυαλό σου και όταν η ανάγνωση δεν σου βγαίνει φυσικά, επειδή γίνεται σε μια ξένη γλώσσα, ή συχνά συναντάς άγνωστες λέξεις, η μαγεία του διαβάσματος δεν είναι τόσο δυνατή.
Απ' την άλλη, ένα κείμενο στην πρωτότυπη μορφή του μεταφέρει επακριβώς και χωρίς αλλαγές τρίτων τα όσα ήθελε να γράψει ο δημιουργός. Το νόημα δεν αλλοιώνεται, όπως θα γινόταν με μια κακή μετάφραση. Κάθε λέξη παραμένει στην θέση της, ακριβώς όπως την επέλεξε και την τοποθέτησε ο συγγραφέας.
Τελικά, παρά τα οποία επιχειρήματα, ο καθένας επιλέγει το βιβλίο και την γλώσσα στην οποία είναι γραμμένο, ανάλογα με τις ικανότητές του και αυτά που θέλει να επιτύχει διαβάζοντάς το. Στο τέλος δεν έχει και πολύ σημασία. Η συγγραφή είναι συγγραφή και για όλους τους απανταχού βιβλιοφάγους, είτε διαβάζουν το πρωτότυπο, είτε τη μετάφραση, ένα βιβλίο είναι πάντα η καλύτερη συντροφιά.
***
Moonlightάκια θα υπάρξει συνέχεια απ΄αυτό το άρθρο, οπότε αφήστε στα σχόλια τις ερωτήσεις σας και την επόμενη φορά θα σας τις απαντήσω όσο καλύτερο μπορώ.