Συνέντευξη με τον Δημήτρη Κατσαϊτη

Στη Νέα Υόρκη του σήμερα μια ομάδα επιστημόνων, υπό την καθοδήγηση του σπουδαίου Σεμπάστιαν Χάρμπερτ, κατορθώνει το ακατόρθωτο: τη δημιουργία μιας χρονομηχανής! Όμως ένα από τα μέλη της ομάδας στρέφεται εναντίον των συνεργατών του, καταστρέφει το εργαστήριο και χρησιμοποιεί τη χρονομηχανή για να γυρίσει πίσω στον χρόνο και να αλλάξει το παρελθόν.
Στη Νέα Υόρκη ενός άλλου κόσμου, εκεί όπου η ελευθερία είναι μια έννοια από καιρό λησμονημένη και ολόκληρη η ανθρωπότητα στενάζει κάτω από τον αδυσώπητο ζυγό του κατακτητή, ο παρασημοφορημένος, αστυνομικός ντετέκτιβ Κάρτερ Τζόουνς απάγεται από μια κρυφή οργάνωση. Τα μέλη της, υπό τις οδηγίες ενός μυστηριώδους γέρου, έχουν έναν και μόνο σκοπό: να ταξιδέψουν πίσω στον χρόνο και να σταματήσουν τον δόλιο επιστήμονα προτού εκείνος προλάβει να πραγματοποιήσει τα σατανικά του σχέδια. Ακολουθώντας την ομάδα, ο ντετέκτιβ καταλήγει παγιδευμένος στο επικίνδυνο παρελθόν μιας μακρινής χώρας, περικυκλωμένος από φανερούς αντιπάλους αλλά και αφανείς εχθρούς. Μη μπορώντας να εμπιστευθεί κανέναν, ούτε καν τους ίδιους του τους συντρόφους, ο Κάρτερ μάχεται με αντίπαλο τον χρόνο. Μονάχα μια λεπτή, ξεφτισμένη κλωστή χωρίζει την επιτυχία από την καταδίκη, καθώς το μέλλον των δύο κόσμων κρέμεται από τα χέρια του.

Ο Δημήτρης Κατσαϊτης γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη ένα απριλιάτικο πρωινό του 1986. Από μικρός ένιωθε μια ακαταμάχητη έλξη προς τις χάρτινες σελίδες των βιβλίων, ξοδεύοντας ώρες παρέα με τους ήρωες των αγαπημένων του παραμυθιών. Ίσως γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο να αποφάσισε, με την ολοκλήρωση των μαθητικών του χρόνων, να ακολουθήσει το δρόμο των βιβλίων, συνεχίζοντας τις σπουδές του στη Νομική σχολή της Κομοτηνής και εξασκώντας παράλληλα διάφορες ξένες γλώσσες (μεταξύ αυτών τα αγγλικά, τα γαλλικά και τα ισπανικά). Μετά το πέρας της φοιτητικής του ζωής και την εκπλήρωση των στρατιωτικών του υποχρεώσεων, έγινε δεκτός στο Πανεπιστήμιο του Σουόνσι στην Ουαλία, όπου και ολοκλήρωσε επιτυχώς τις μεταπτυχιακές του σπουδές στον τομέα του Διεθνούς Ναυτικού Δικαίου. Έπειτα από ένα χρόνο, επέστρεψε στη γενέτειρά του, ασχολούμενος έκτοτε επαγγελματικά με τη δικηγορία.

Ποτέ, όμως, δεν λησμόνησε το μεγάλο του πάθος, αυτό της συγγραφής, φροντίζοντας να αφιερώνει τις λιγοστές ώρες του ελεύθερού του χρόνου πασχίζοντας να μετουσιώσει τις σκέψεις του μυαλού του και τις επιθυμίες της καρδιάς του σε μελάνινους χαρακτήρες. Το μυθιστόρημα «Όλα είναι Σχετικά» είναι το πρώτο μεγάλης έκτασης βιβλίο του.

Συνέντευξη με τον Δημήτρη Κατσαϊτη.

1. Πες μας λίγα πράγματα για τον εαυτό σου. Κάτι που δε θα βρούμε στο βιογραφικό σου.

Η πρώτη ερώτηση είναι ίσως και η πιο δύσκολη. Αν ήθελα να συστηθώ από την αρχή θα έλεγα ότι είμαι ονειροπόλος. Μάλλον για αυτό ανέκαθεν λάτρευα τη συγγραφή, καθώς μέσα στις σελίδες ενός βιβλίου κάθε όνειρο μπορεί να γίνει πραγματικότητα. Πεισματάρης αλλά όχι εγωιστής, επίμονος αλλά όχι πιεστικός. Υπομονετικός, οργανωτικός –σε υπερβολικό βαθμό– και δίκαιος, τουλάχιστον όσο περισσότερο μπορώ. Ρομαντικός –δεν ξέρω αν θα έπρεπε να το εντάξω στα μειονεκτήματα ή τα πλεονεκτήματα– κοινωνικός και ευχάριστος –όπως συνηθίζει να μου εκμυστηρεύεται το είδωλό μου στον καθρέφτη κάθε φορά που το ρωτάω. Με λίγα λόγια, ένας ακόμα άνθρωπος της διπλανής πόρτας με μια αυξημένη δόση συγγραφικής φαγούρας.

2. Μίλησέ μας για την ιστορία που πραγματεύεται το βιβλίο σου.

Στη Νέα Υόρκη του σήμερα μια ομάδα επιστημόνων κατασκευάζει μια χρονομηχανή. Όμως, ένα από τα μέλη της ομάδας καταστρέφει το εργαστήριο και χρησιμοποιεί τη μηχανή προκειμένου να επιστρέψει στο παρελθόν και να αλλάξει την έκβαση ενός σημαντικού ιστορικού γεγονότος, διαμορφώνοντας έτσι ένα διαφορετικό μέλλον. Στη Νέα Υόρκη ενός άλλου κόσμου, όπου η ελευθερία είναι μια έννοια από καιρό λησμονημένη και ολόκληρη η ανθρωπότητα στενάζει κάτω από τον αδυσώπητο ζυγό του κατακτητή, ο πρωταγωνιστής της ιστορίας, ένας σκληροτράχηλος αστυνομικός ντεντέκτιβ, απάγεται από μια μυστική οργάνωση, στόχος της οποίας είναι η επιστροφή στο παρελθόν και η παρεμπόδιση του δόλιου επιστήμονα προτού ο τελευταίος προλάβει να πραγματοποιήσει τα σατανικά του σχέδια. Ο ντεντέκτιβ ακολουθεί τα μέλη της οργάνωσης καταλήγοντας στη Γερμανία των τελών της δεκαετίας του ’30, λίγο πριν ξεσπάσει ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος. Εκεί, περικυκλωμένος από φανερούς αλλά και αφανείς εχθρούς, επιδίδεται σε ένα ανελέητο ανθρωποκυνηγητό με αντίπαλο το χρόνο, πασχίζοντας να αποκαταστήσει το ρου της ιστορίας προτού επέλθει η αμετάκλητη καταδίκη.

Το «Όλα Είναι Σχετικά» αποτελεί ένα αστυνομικό μυθιστόρημα επιστημονικής φαντασίας. Η γραφή είναι εξόχως κινηματογραφική, οι περιγραφές δυνατές, η γλώσσα κοφτερή και οι ρυθμοί έντονοι και ιδιαιτέρως γρήγοροι. Είναι ένα βιβλίο αρκετά διαφορετικό από τα ελληνικά πρότυπα που έχουμε συνηθίσει. Εάν κάποιος είναι οπαδός των σύγχρονων αμερικάνικων μυθιστορημάτων, της ακατάπαυστης δράσης, των γλαφυρών περιγραφών και των αναπάντεχων ανατροπών, τότε εγγυώμαι ότι το συγκεκριμένο βιβλίο θα του προσφέρει κάμποσες ευχάριστες ώρες συντροφιάς.

3. Εξήγησέ μας τη σχέση που έχει ο τίτλος με τα όσα διαδραματίζονται στο βιβλίο.

Ξεκινώντας τη συγγραφή του βιβλίου, στόχος μου ήταν να προσφέρω στους αναγνώστες μια άκρως συμπαγής ιστορία με αστυνομικές προεκτάσεις, μια ιστορία όμοια με μαθηματικό πρόβλημα όπου δεν θα υπήρχε τίποτα το περιττό, καθώς κάθε στοιχείο, κάθε αναφορά, κάθε λέξη θα αποτελούσε μια απάντηση και συνάμα μια νέα ερώτηση. Με λίγα λόγια, ένα βιβλίο όπου όλα του τα μέρη θα ήταν σχετικά και αλληλένδετα μεταξύ τους. Εξ ου και ο τίτλος.

4. Τι θα έλεγες ότι σε ενέπνευσε να γράψεις αυτό το βιβλίο;

Για να είμαι απολύτως ειλικρινής, τίποτα. Από την πρώτη λέξη της πρώτης αραδας της πρώτης σελίδας αισθάνθηκα ότι η συγκεκριμένη ιστορία βρισκόταν πάντοτε μέσα μου, ψάχνοντας απλά την κατάλληλη ευκαιρία για να βγει στο φως.

5. Πόσο δύσκολο ήταν για σένα να επινοήσεις, να ορίσεις και να αποδώσεις στο χαρτί τους νόμους του ταξιδιού στον χρόνο;

Ιδιαιτέρως δύσκολο, καθώς βασικό μου μέλημα ήταν να δημιουργήσω μια ιστορία επιστημονικής φαντασίας όπου κάθε τι το φανταστικό θα είχε μια απολύτως λογική εξήγηση. Προκειμένου να πλάσω μια πειστική και πιστευτή χρονομηχανή αναγκάστηκα να ξοδέψω αμέτρητες ώρες μελετώντας ενδελεχώς κβαντική φυσική και μηχανολογία, βάζοντας ουσιαστικά τον εαυτό μου στα παπούτσια των επιστημόνων - ηρώων του βιβλίου και φτάνοντας στο σημείο να αναρωτιέμαι –γοητευμένος από τις αρχές της Θερμοδυναμικής– αν ήταν αργά για μια αλλαγή πλεύσης στα επαγγελματικά μου.

6. Οι περισσότεροι συγγραφείς δημιουργούν κόσμους με φόντο μέρη που έχουν ζήσει. Τι οδήγησε εσένα να μιλήσεις για τη Νέα Υόρκη;

Η Νέα Υόρκη ανέκαθεν αποτελούσε το μέρος όπου θα ήθελα να ζήσω. Οι γρήγοροι ρυθμοί της ζωής της, η μοντέρνα αρχιτεκτονική των επιβλητικών κτιρίων της, η ξεχωριστή κουλτούρα των κατοίκων της, όλα αυτά ήταν στοιχεία που ένοιωσα ότι ταιριάζουν και δένουν απολυτα με τον τόνο που ήθελα να προσδώσω στο βιβλίο μου. Με άλλα λόγια, η Νέα Υόρκη ήταν η ιδανική παλέτα όπου θα ανακάτευα τα συγγραφικά μου χρώματα προτού επιχειρήσω να τα μεταφέρω στον καμβά των λευκών σελίδων.

7. Τι θα μοιραζόσουν με τους συγγραφείς του blog μας σχετικά με την εμπειρία της έκδοσης;

Στην Ελλάδα του 2016, η έκδοση ενός βιβλίου είναι μια διαδικασία που έχει καταστεί δυσκολότερη ακόμα και από την ίδια τη συγγραφή του βιβλίου. Ελάχιστοι είναι πλέον οι συγγραφείς που καταφέρνουν να ζήσουν αποκλειστικά και μόνο από τις πωλήσεις των βιβλίων τους. Δεκάδες εκδοτικοί οίκοι είτε έχουν βάλει λουκέτο είτε έχουν περιορίσει σε μείζονα βαθμό τον αριθμό των εκδοθησομένων βιβλίων, προσπαθώντας έτσι να μειώσουν το επιχειρηματικό ρίσκο και τα έξοδά τους. Αποτέλεσμα αυτής της τακτικής είναι η συχνή απαξίωση που γνωρίζει κάθε άσημος συγγραφέας ή οι καταχρηστικοί όροι με τους οποίους καλείται να συμφωνήσει όταν απευθύνεται σε κάποιον γνωστό εκδοτικό οίκο επιθυμώντας να δει το έργο του δημοσιευμένο. Η μοναδική εναλλακτική και συνάμα διαδεδομένη οδός είναι αυτή της αυτοέκδοσης που, αν και εξόχως αποδοτική για το συγγραφέα, εντούτοις εμπεριέχει μεγάλο βαθμό ρίσκο, καθώς αν οι πωλήσεις του βιβλίου δεν αποδειχθούν ικανοποιητικές, ο συγγραφέας –ο οποίος θα έχει προηγουμένως κληθεί να συμβάλει προσωπικά στην έκδοση του βιβλίου– μπορεί να βρεθεί έκθετος οικονομικά.

Η συμβουλή μου προς κάθε νέο συγγραφέα θα ήταν να ακολουθήσει το μονοπάτι της υπομονής. Να μην βιαστεί να συμφωνήσει με τον πρώτο εκδοτικό οίκο που θα δεχτεί να εκδώσει το βιβλίο του, αλλά να συνεχίσει να ρωτά και να ψάχνει, προσπαθώντας να βρει την προσφορά εκείνη που όχι μόνο θα αποζημιώσει ικανοποιητικά τον ίδιο για τον κόπο του αλλά παραλλήλως θα αναδείξει και θα προωθήσει το έργο του με τον κατάλληλο τρόπο (καθώς η σωστή διαφήμιση αποτελεί το βασικότερο συστατικό της επιτυχίας ενός βιβλίου).

8. Έχεις κάποια συγγραφική παραξενιά; Συγκεκριμένη ώρα συγγραφής, μέρος, γραμματοσειρά;

Φανατικός λάτρης της γραμματοσειράς Times New Roman από τότε που πρωτοήρθα σε επαφή με το Word (όπως άλλωστε μαρτυρά και η γραμματοσειρά των απαντήσεών μου), καθώς και της απόλυτης –στρατιωτικής σχεδόν– τάξης και οργάνωσης στη στοίχιση των παραγράφων και των γραμμών του κειμένου. Κατά τα άλλα δεν θα έλεγα ότι έχω κάποια ιδιαίτερη συγγραφική παραξενιά, εξαιρουμένης της απαιτούμενης και απαραίτητης ησυχίας κατά τη διάρκεια της συγγραφής και –κυρίως– της επιμέλειας και διόρθωσης του κειμένου.

9. Θα ήθελες να ασχοληθείς με κάποιο άλλο λογοτεχνικό είδος;

Με το ιστορικό μυθιστόρημα, που είναι και το λογοτεχνικό είδος του δεύτερου βιβλίου μου, το οποίο βρίσκεται στα αρχικά στάδια της συγγραφής.

10. Τι πιστεύεις ότι είναι σημαντικό να έχει μια ιστορία;

Αρχή, μέση και τέλος. Αν και τετριμμένο, εντούτοις είναι το πλέον απαραίτητο στοιχείο κάθε ιστορίας που θέλει να λέγεται ολοκληρωμένη. Εάν ο συγγραφέας κατορθώσει να ιεραρχήσει τις σκέψεις του και να πετύχει την κατάλληλη αναλογία των τριών αυτών μερών (εισάγοντας μας με τον πρόλογο στον προθάλαμο της ιστορίας του, απογειώνοντας την με το κυρίως θέμα και επιφέροντας την κάθαρση με τον επίλογο) κατά τη διαδικασία της αποτύπωσής τους στο χαρτί, τότε θεωρώ πως έχει κάνει το σημαντικότερο βήμα προς τη συγγραφή ενός αξιόλογου βιβλίου. Η πρωτοτυπία της ιστορίας, η ποιότητα της γραφής και οι πρωταγωνιστικοί χαρακτήρες δεν είναι τίποτα περισσότερο από φτιασίδια που θα τραβήξουν μεν το βλέμμα άλλα δεν θα κερδίσουν την καρδιά. Άλλωστε, όπως έχει αποδείξει περίτρανα και ο κινηματογράφος (καθώς ποτέ στα χρονικά δεν έχει βραβευθεί ταινία με το Όσκαρ καλύτερης ταινίας χωρίς να έχει κερδίσει παραλλήλως και το χρυσό αγαλματίδιο καλύτερου σεναρίου), δεν μπορεί να υπάρξει καλό βιβλίο χωρίς μια καλή ιστορία.

11. Πώς βλέπεις τον εαυτό σου σε πέντε χρόνια; Τι θα ήθελες να έχεις πετύχει ως τότε;

Πρωτίστως υγιή και ει δυνατόν, ευτυχισμένο. Ως τότε θα ήθελα να έχω βάλει σε μια τάξη τα επαγγελματικά μου και να έχω ολοκληρώσει (όνειρα θερινής νυχτός) τα επόμενα δύο μυθιστορήματα που επί του παρόντος έχω στα σκαριά.

12. Πώς κρίνεις την πρωτοβουλία του Moonlight Tales;

Εξαιρετική. Είναι πολύ σημαντικό στις μέρες μας που τα ηλεκτρονικά μέσα κυριαρχούν και ο κόσμος έχει απομακρυνθεί από το βιβλίο, να υπάρχει μία ομάδα που προωθεί και αναδεικνύει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο μέσω μιας ηλεκτρονικής πλατφόρμας τόσο τις συγγραφικές πρωτοβουλίες νέων ανθρώπων όσο και την αφάνταστη μαγεία που κρύβεται μέσα στις χάρτινες σελίδες ενός βιβλίου.

13. Δώσε μια λογοτεχνική συμβουλή στους συγγραφείς του Moonlight Tales.

Κατά την ταπεινή μου άποψη, η τέχνη της συγγραφής δεν είναι κάτι που μαθαίνεται ή διδάσκεται σε μια σχολή. Σίγουρα υπάρχουν γραμματικοί, συντακτικοί και λεξιλογικοί κανόνες απαραίτητοι για την εύρυθμη λειτουργία ενός κειμένου. Αλλά η βαθύτερη έννοια –ο πυρήνας– της συγγραφής δεν αποτελεί αντικείμενο σπουδών. Αντιθέτως, είναι κάτι που ενυπάρχει μέσα μας, κάτι που τροφοδοτείται από τα βιώματα, τις εμπειρίες και τα συναισθήματά μας. Και παρότι δεν μπορεί να διδαχτεί, μπορεί εντούτοις να καλλιεργηθεί και να αναπτυχθεί. Και ο μόνος τρόπος για να το πέτυχει κάποιος αυτό είναι γράφοντας. Θα συμβούλευα, λοιπόν, τους συγγραφείς του Moonlight Tales, να παραμερίσουν τις όποιες φοβίες και ανασφάλειές τους, να κλείσουν τα αυτιά τους στις συγγραφικές συμβουλές του κάθε επαΐοντος (που μπορεί, ίσως, να μας μάθει πώς να γράφουμε αλλά ποτέ δεν θα καταφέρει να μας μάθει τι να γράφουμε), να πάρουν ένα λευκό χαρτί και ένα μολύβι και πολύ απλά να αφήσουν την καρδιά τους να μιλήσει.

14. Πέρα από τις ιστορίες και τις συνεντεύξεις, στο blog δημοσιεύονται άρθρα με tips και συμβουλές για συγγραφείς, στα οποία καλύπτονται ποικίλα θέματα. Ποιο θέμα θεωρείς εσύ σημαντικό να αναλυθεί σε μια τέτοια στήλη;

Θεωρώ πως μείζον πρόβλημα της σημερινής εποχής αποτελεί η άγνοια της εις βάθους γνώσης και η αδυναμία της ορθής χρήσης της ελληνικής γλώσσας, ιδιαίτερα μεταξύ των μελών της νεολαίας. Θεμιτές και απόλυτα ευγενείς οι προθέσεις των νέων συγγραφέων να επιδοθούν σε συγγραφικούς μαραθωνίους παραγωγής βιβλίων, όμως αρκετές φορές, εξαιτίας της γλωσσικής αδυναμίας που τους χαρακτηρίζει, έχουν ήδη χάσει πριν καν ξεκινήσουν από την αφετηρία. Άλλωστε, είναι εξαιρετικά δύσκολο –αν όχι αδύνατο– να μαγειρέψεις ένα εκλεκτό γεύμα έχοντας στη διάθεσή σου υλικά δευτέρας διαλογής. Θα πρότεινα, λοιπόν, την καθιέρωση μιας στήλης όπου θα αναλύονταν οι βασικές αρχές της γλώσσας μας, θεμελιώδεις συντακτικοί και γραμματικοί κανόνες, καθώς και διάφορα συνήθη εκφραστικά λάθη στα οποία όλοι μας υποπίπτουμε και το πώς να τα αποφεύγουμε. Με τον τρόπο αυτόν, θα ακονιστεί όχι μονάχα ο νους αλλά και η πένα των επίδοξων συγγραφέων.

15. Πώς λαμβάνεις την κριτική που γίνεται στα έργα σου;

Εφόσον η κριτική είναι καλοπροαίρετη, τότε μόνο καλοπροαίρετα μπορώ να την δεχθώ. Μάλιστα, χαίρομαι ιδιαιτέρως να μαθαίνω την άποψη των αναγνωστών και να αφουγκράζομαι τις εντυπώσεις και φυσικά τυχόν ενστάσεις και αντιρρήσεις τους σχετικά με τα γραφόμενά μου. Άλλωστε, η δουλειά του συγγραφέα δεν είναι ατομική αλλά συλλογική και μόνο μέσω της κατανόησης των επιθυμιών και των απόψεων του αναγνωστικού κοινού μπορεί να ελπίζει στη βελτίωση.

16. Τι πρέπει να περιμένουμε από σένα στο μέλλον;

Όσο αφορά το επαγγελματικό και προσωπικό μου μέλλον, πολύ φοβάμαι ότι αδυνατώ να απαντήσω καθώς ούτε εγώ γνωρίζω τι μου επιφυλάσσει το αύριο. Σχετικά με το συγγραφικό μου μέλλον, όμως, οι πληροφορίες είναι λιγότερο συγκεχυμένες, καθότι επί του παρόντος προετοιμάζω δύο νέα μυθιστορήματα. Το πρώτο θα είναι ένα μεταποκαλυπτικό μυθιστόρημα φαντασίας, ενώ το δεύτερο θα αποτελεί ένα ιστορικό μυθιστόρημα που θα εξελίσσεται στο Βυζάντιο της εποχής του Βουλγαροκτόνου. Καλώς εχόντων των πραγμάτων θα είναι έτοιμα πριν την έλευση της νέας δεκαετίας.

17. Πώς μπορούμε να επικοινωνήσουμε μαζί σου; Πού θα βρούμε το βιβλίο σου;

Μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί μου είτε μέσω του προσωπικού μου e-mail, είτε μέσω της σελίδας προώθησης του βιβλίου. Το βιβλίο «Όλα Είναι Σχετικά» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πηγή σε όλα τα έγκριτα βιβλιοπωλεία (Ιανός, Public, Πρωτοπορία κ.α.). Εναλλακτικά, μπορείτε να το παραγγείλετε μέσω της ιστοσελίδας του εκδοτικού οίκου.

Ευχαριστούμε πολύ τον Δημήτρη Κατσαϊτη για τη συνέντευξη που μας παραχώρησε και του ευχόμαστε τα καλύτερα για το μέλλον.

Αν το βιβλίο του σας κίνησε το ενδιαφέρον, πάρτε μέρος στην κλήρωση του Moonlight Tales για ένα αντίτυπο του "Όλα είναι σχετικά", πατώντας εδώ.