Αίας
Ο Αίαντας του Τρωικού Πολέμου. Όχι αυτός που σκέφτηκες. Ο άλλος.
Όχι ο Τελαμώνιος απ’ τη Σαλαμίνα, ο μεγάλος, ο καλός, ο σένιος, ο άξιος.
Ο… άλλος. Ο Λοκρός.
Ο Αίας ο Λοκρός. Ο εθνικός ήρωας των Λοκρών.
Αυτός…
Τι έχει κάνει τώρα αυτός;
Οι Λοκροί πήραν μέρος στην εκστρατεία έναντι της Τροίας με τον Αίαντα μπροστά. Ήταν καλός μαχητής, δυνατός, γρήγορος, εκπληκτικός τοξοβόλος και ακοντιστής. Γενικώς, δεν σημειώνεται κάποια σημαντική μάχη στο ιστορικό του, μα συνέβαλε σε αρκετές συμπλοκές μαζί με τον στρατό του. Συμμετείχε στους επιτάφιους αγώνες του Πάτροκλου ωστόσο, όπου έχασε το σπριντάκι απ’ τον Οδυσσέα και βγήκε δεύτερος εξαιτίας της επέμβασης της θεάς Αθηνάς που τον έκανε να σκοντάψει.
Και εδώ παίρνω πάσα για να εξερευνήσουμε αυτή τη διαμάχη που έχει με την Αθηνά σε όλη του σχεδόν τη ζωή αυτός ο τύπος.
Ο Αίας ο Λοκρός ήταν αρκετά υπερόπτης και εγωιστής και αλαζόνας και άλλα τέτοια συνώνυμα. Κρατήστε αυτό στο μυαλό σας.
Κατά την άλωση της Τροίας, ο Αίας εισέβαλε στο ιερό της Αθηνάς. Εκεί, βρήκε την Κασσάνδρα (ναι, τη γνωστή πανέμορφη καταραμένη μάντισσα που μάλλον αξίζει περισσότερο άρθρο), η οποία ζητά άσυλο απ’ το άγαλμα της θεάς. Ο Αίας ωστόσο δεν το σέβεται αυτό και:
α) Κατά μία εκδοχή, την τραβάει με βία απ’ το ναό και την οδηγεί μαζί με τους λοιπούς αιχμαλώτους.
β) Κατά μία άλλη εκδοχή, την βιάζει εντός του ναού της θεάς Αθηνάς.
Όπως και να’ χει, η άτιμη πράξη και ασέβειά του εξοργίζουν τη θεά, η οποία προειδοποιεί τους Αχαιούς προμηνύοντας φοβερή καταιγίδα. Κατά μία εκδοχή, οι Έλληνες δεν έμαθαν για την ατίμωση της Κασσάνδρας πριν αποκαλύψει ο μάντης Κάλχας τους λόγους του θυμού της θεάς.Οι Αχαιοί αποφασίζουν πως ο Λοκρός πρέπει να τιμωρηθεί για να μην χάσουν την εύνοια της θεάς και ετοιμάζονται να τον λιθοβολήσουν.
Ο θεούλης Αίας τι κάνει όμως; Ζητά προστασία απ’ το άγαλμα της θεάς στο ναό. Οι Αχαιοί δεν ξέρουν τι να κάνουν. Κι εγώ facepalm έκανα. Να τον σκοτώσουν θα σήμαινε πως ατίμαζαν τον βωμό και τη συνθήκη αλλά να μην τον σκοτώσουν δεν θα ικανοποιούσε την θεά. Τελικά, φεύγουν χωρίς να τον σκοτώσουν και κάνουν θυσίες προς τιμήν της. Η Αθηνά όμως ακόμη είναι μπριζωμένη και πείθει τον Δία να στείλει καταιγίδες και αρκετά πλοία βυθίζονται.
Όσο για τον Αίαντα, έλαβε κι αυτός περιποίηση στο ταξίδι του γυρισμού. Ένας κεραυνός χτύπησε το καράβι του, μα κατάφερε να επιβιώσει πάνω σε έναν βράχο (Γυραὶ πέτραι) με τη βοήθεια του Ποσειδώνα. Ο Ποσειδώνας ήταν αρκετά φιλικός και τον έσωσε, αλλά ο Αίας αποφάσισε να ανακοινώσει ότι θα γλύτωνε έτσι κι αλλιώς, παρά τη θέληση των θεών και τους χλεύασε. Οπότε ο Ποσειδώνας σταμάτησε να είναι κουλ μαζί του και τα πήρε επίσης κρανίο. Διέλυσε τον βράχο με την τρίαινά του, σκοτώνοντας τον Αίαντα τον Λοκρό. Το πτώμα του ξεβράστηκε τελικά στη Μύκονο και την ταφή του ανέλαβε η Θέτις.
Σύμφωνα με μια άλλη εκδοχή, πέθανε με διαφορετικό τρόπο. Λίγο έξω απ΄ την Εύβοια, το πλοίο του καταστράφηκε από μια θύελλα και ο ίδιος ανυψώθηκε σε έναν ανεμοστρόβιλο όπου η θεά Αθηνά τον κατακεραύνωσε με φλεγόμενα φωτεινά βέλη και το σώμα του τσακίστηκε στα βράχια. Η Αθηνά, ακόμα τσαντισμένη με την ασέβεια του Αίαντα, για χίλια χρόνια υποχρέωσε τους Λοκρούς να στέλνουν κάθε χρόνο παρθένες καλών οικογενειών στο Ίλιον, για να υπηρετούν σαν δούλες στον ναό της.
Οι Λοκροί πάντα πίστευαν ότι το πνεύμα του Αίαντα τους συνόδευε στις μάχες μετά θάνατον. Είχαν και ολόκληρη γιορτή, τα «Αιάντεια» και επίσης κάθε χρόνο φόρτωναν ένα καράβι με προσφορές κι αφού του έβαζαν φωτιά το άφηναν να πλέει ακυβέρνητο ώσπου να καταστραφεί ολοσχερώς τιμώντας τον ήρωα τους.
Δεν ξέρω τι να σχολιάσω… Δηλαδή, ρε Αίαντα, ρε μαν… Δηλαδή έπρεπε να το πάρεις λίγο πιο ήρεμα ρε φίλε. Ας πούμε, εντάξει να ατιμώσεις τον ναό και να βιάσεις την Κασσάνδρα. Ας πούμε ότι γλύτωσες απ’ αυτό. Σε σώζει ο Ποσειδώνας και πάλι κάπως θυμώνεις τους θεούς; Και να πληρώνουν για χίλια χρόνια οι άλλοι; Καμένο χαρτί είσαι μετά, δεν σου φταίει κανείς.
Βέβαια, έτσι δουλεύουν οι τραγικές φιγούρες της αρχαιότητας - με χαρακτήρες που κυριεύονται από ένα κακό στοιχείο του χαρακτήρα τους και πληρώνουν γι’ αυτό. Ο Σοφοκλής έγραψε τραγωδία προς τιμήν του, μα δεν διασώθηκε. Κι εκεί άτυχος ο Λοκρός
Όπως πάντα, μπορείτε να αναζητήσετε περισσότερες λεπτομέρειες για την εκστρατεία, τις μάχες που δόθηκαν, τον γυρισμό και τις λοιπές προσωπικότητες που αναμείχθηκαν.
Φέρδερ Ρίντιγκ:
greeklegendsandmyths.com/ajax-the-lesser.html
en.wikipedia.org/wiki/Ajax_the_Lesser
en.wikisource.org/wiki/1911_Encyclop%C3%A6dia_Britannica/Ajax_(son_of_Oileus)
web.archive.org/web/20070927003403/http://www.spyros.de/seite63.htm
Αλέξης Ζησιμόπουλος
Ο Αίαντας του Τρωικού Πολέμου. Όχι αυτός που σκέφτηκες. Ο άλλος.
Όχι ο Τελαμώνιος απ’ τη Σαλαμίνα, ο μεγάλος, ο καλός, ο σένιος, ο άξιος.
Ο… άλλος. Ο Λοκρός.
Ο Αίας ο Λοκρός. Ο εθνικός ήρωας των Λοκρών.
Αυτός…
Τι έχει κάνει τώρα αυτός;
Οι Λοκροί πήραν μέρος στην εκστρατεία έναντι της Τροίας με τον Αίαντα μπροστά. Ήταν καλός μαχητής, δυνατός, γρήγορος, εκπληκτικός τοξοβόλος και ακοντιστής. Γενικώς, δεν σημειώνεται κάποια σημαντική μάχη στο ιστορικό του, μα συνέβαλε σε αρκετές συμπλοκές μαζί με τον στρατό του. Συμμετείχε στους επιτάφιους αγώνες του Πάτροκλου ωστόσο, όπου έχασε το σπριντάκι απ’ τον Οδυσσέα και βγήκε δεύτερος εξαιτίας της επέμβασης της θεάς Αθηνάς που τον έκανε να σκοντάψει.
Και εδώ παίρνω πάσα για να εξερευνήσουμε αυτή τη διαμάχη που έχει με την Αθηνά σε όλη του σχεδόν τη ζωή αυτός ο τύπος.
Ο Αίας ο Λοκρός ήταν αρκετά υπερόπτης και εγωιστής και αλαζόνας και άλλα τέτοια συνώνυμα. Κρατήστε αυτό στο μυαλό σας.
Κατά την άλωση της Τροίας, ο Αίας εισέβαλε στο ιερό της Αθηνάς. Εκεί, βρήκε την Κασσάνδρα (ναι, τη γνωστή πανέμορφη καταραμένη μάντισσα που μάλλον αξίζει περισσότερο άρθρο), η οποία ζητά άσυλο απ’ το άγαλμα της θεάς. Ο Αίας ωστόσο δεν το σέβεται αυτό και:
α) Κατά μία εκδοχή, την τραβάει με βία απ’ το ναό και την οδηγεί μαζί με τους λοιπούς αιχμαλώτους.
β) Κατά μία άλλη εκδοχή, την βιάζει εντός του ναού της θεάς Αθηνάς.
Όπως και να’ χει, η άτιμη πράξη και ασέβειά του εξοργίζουν τη θεά, η οποία προειδοποιεί τους Αχαιούς προμηνύοντας φοβερή καταιγίδα. Κατά μία εκδοχή, οι Έλληνες δεν έμαθαν για την ατίμωση της Κασσάνδρας πριν αποκαλύψει ο μάντης Κάλχας τους λόγους του θυμού της θεάς.Οι Αχαιοί αποφασίζουν πως ο Λοκρός πρέπει να τιμωρηθεί για να μην χάσουν την εύνοια της θεάς και ετοιμάζονται να τον λιθοβολήσουν.
Ο θεούλης Αίας τι κάνει όμως; Ζητά προστασία απ’ το άγαλμα της θεάς στο ναό. Οι Αχαιοί δεν ξέρουν τι να κάνουν. Κι εγώ facepalm έκανα. Να τον σκοτώσουν θα σήμαινε πως ατίμαζαν τον βωμό και τη συνθήκη αλλά να μην τον σκοτώσουν δεν θα ικανοποιούσε την θεά. Τελικά, φεύγουν χωρίς να τον σκοτώσουν και κάνουν θυσίες προς τιμήν της. Η Αθηνά όμως ακόμη είναι μπριζωμένη και πείθει τον Δία να στείλει καταιγίδες και αρκετά πλοία βυθίζονται.
Όσο για τον Αίαντα, έλαβε κι αυτός περιποίηση στο ταξίδι του γυρισμού. Ένας κεραυνός χτύπησε το καράβι του, μα κατάφερε να επιβιώσει πάνω σε έναν βράχο (Γυραὶ πέτραι) με τη βοήθεια του Ποσειδώνα. Ο Ποσειδώνας ήταν αρκετά φιλικός και τον έσωσε, αλλά ο Αίας αποφάσισε να ανακοινώσει ότι θα γλύτωνε έτσι κι αλλιώς, παρά τη θέληση των θεών και τους χλεύασε. Οπότε ο Ποσειδώνας σταμάτησε να είναι κουλ μαζί του και τα πήρε επίσης κρανίο. Διέλυσε τον βράχο με την τρίαινά του, σκοτώνοντας τον Αίαντα τον Λοκρό. Το πτώμα του ξεβράστηκε τελικά στη Μύκονο και την ταφή του ανέλαβε η Θέτις.
Σύμφωνα με μια άλλη εκδοχή, πέθανε με διαφορετικό τρόπο. Λίγο έξω απ΄ την Εύβοια, το πλοίο του καταστράφηκε από μια θύελλα και ο ίδιος ανυψώθηκε σε έναν ανεμοστρόβιλο όπου η θεά Αθηνά τον κατακεραύνωσε με φλεγόμενα φωτεινά βέλη και το σώμα του τσακίστηκε στα βράχια. Η Αθηνά, ακόμα τσαντισμένη με την ασέβεια του Αίαντα, για χίλια χρόνια υποχρέωσε τους Λοκρούς να στέλνουν κάθε χρόνο παρθένες καλών οικογενειών στο Ίλιον, για να υπηρετούν σαν δούλες στον ναό της.
Οι Λοκροί πάντα πίστευαν ότι το πνεύμα του Αίαντα τους συνόδευε στις μάχες μετά θάνατον. Είχαν και ολόκληρη γιορτή, τα «Αιάντεια» και επίσης κάθε χρόνο φόρτωναν ένα καράβι με προσφορές κι αφού του έβαζαν φωτιά το άφηναν να πλέει ακυβέρνητο ώσπου να καταστραφεί ολοσχερώς τιμώντας τον ήρωα τους.
Δεν ξέρω τι να σχολιάσω… Δηλαδή, ρε Αίαντα, ρε μαν… Δηλαδή έπρεπε να το πάρεις λίγο πιο ήρεμα ρε φίλε. Ας πούμε, εντάξει να ατιμώσεις τον ναό και να βιάσεις την Κασσάνδρα. Ας πούμε ότι γλύτωσες απ’ αυτό. Σε σώζει ο Ποσειδώνας και πάλι κάπως θυμώνεις τους θεούς; Και να πληρώνουν για χίλια χρόνια οι άλλοι; Καμένο χαρτί είσαι μετά, δεν σου φταίει κανείς.
Βέβαια, έτσι δουλεύουν οι τραγικές φιγούρες της αρχαιότητας - με χαρακτήρες που κυριεύονται από ένα κακό στοιχείο του χαρακτήρα τους και πληρώνουν γι’ αυτό. Ο Σοφοκλής έγραψε τραγωδία προς τιμήν του, μα δεν διασώθηκε. Κι εκεί άτυχος ο Λοκρός
Όπως πάντα, μπορείτε να αναζητήσετε περισσότερες λεπτομέρειες για την εκστρατεία, τις μάχες που δόθηκαν, τον γυρισμό και τις λοιπές προσωπικότητες που αναμείχθηκαν.
Φέρδερ Ρίντιγκ:
greeklegendsandmyths.com/ajax-the-lesser.html
en.wikipedia.org/wiki/Ajax_the_Lesser
en.wikisource.org/wiki/1911_Encyclop%C3%A6dia_Britannica/Ajax_(son_of_Oileus)
web.archive.org/web/20070927003403/http://www.spyros.de/seite63.htm
Αλέξης Ζησιμόπουλος