Το «Έτος Χωρίς Καλοκαίρι» είναι το νέο βιβλίο του Μανώλη Παλαβούζη, συγγραφέα της δυστοπικής διλογίας «Ο Τέταρτος Καβαλάρης». Οι σπουδές του πάνω στην επιστήμη του περιβάλλοντος φαίνονται ξεκάθαρα στα έργα του καθώς καταφέρνει να φυτέψει τους σπόρους μιας περιβαλλοντικής απειλής, η οποία ανθίζει στο background των περιπετειών των χαρακτήρων του.
Στο συγκεκριμένο βιβλίο ο ανταγωνιστής μας ένα ηφαίστειο που η έκρηξη του φέρνει μαζί της τον χειμώνα. Όπως πολύ εύστοχα σχολιάζουν και οι χαρακτήρας μας, winter is coming. Ο ουρανός γεμίζει τέφρα, η θερμοκρασία πέφτει και οι άνθρωποι προσπαθούν να βρουν τρόπο να επιβιώσουν μέσα σε ένα κλίμα άγχους που τους στέλνει να κάνουν πολλές φορές βιαστικές ή λάθος επιλογές ή απλώς δείχνει τον πραγματικό τους χαρακτήρα, καθιστώντας τους επικίνδυνους για τους γύρω τους.
Δύο αδέρφια, ο Φίλιππος και ο Μάρκος, έχουν ταξιδέψει στην Σκωτία για διακοπές -με τον Φίλιππο να χρησιμοποιεί τις διακοπές ως δικαιολογία για να μοιραστεί με τον αδερφό του ένα μυστικό που κρατάει-, όταν πληγώνονται από τα αποτελέσματα της έκρηξης ενός ηφαιστείου. Ο Φίλιππος έχει γνώσεις πάνω στο αντικείμενο λόγω των σπουδών του και πράττει γρήγορα και σωστά, παίρνοντας τον αδερφό του όσο πιο μακριά μπορεί. Οι δυο τους κινούν νοτιότερα, με τελικό προορισμό την Ελλάδα.
Μια μητέρα, η Μπεατρίς, και ο δωδεκάχρονος γιος της, Λόγκαν, θα βρεθούν μόνοι στον δρόμο, κυνηγημένοι από το παρελθόν τους. Με λίγα ρούχα και χρήματα, παίρνουν το παλιό αυτοκίνητο της Μπεατρίς και το σκάνε, έχοντας ως προτεραιότητα την επιβίωσή τους. Μια αναποδιά τους αποτρέπει από το να συνεχίσουν μόνοι προς την Γαλλία αλλά έτσι γνωρίζουν τον Φίλιππο και τον Μάρκο, ζητώντας τους βοήθεια.
Οι τέσσερίς τους αποφασίζουν να συνεχίσουν το ταξίδι τους μαζί. Ο καθένας τους κρατάει τα δικά του μυστικά καθώς προσπαθούν να αποφύγουν οποιαδήποτε συνάντηση με αυτό που τους κυνηγά -την φυσική καταστροφή ή το παρελθόν τους. Η διαδρομή είναι επικίνδυνη και μέσω πολλών κρίσιμων καταστάσεων, οι τέσσερις χαρακτήρες δοκιμάζονται, έρχονται πιο κοντά, αποκαλύπτουν μυστικά και αναμνήσεις.
Εν έτη 1815 γνωρίζουμε τον Πιέρ, ένα Γάλλο στρατιώτη, οποίος βρίσκεται στο λάθος μέρος τη σωστή στιγμή. Βάζοντας τη ζωή μιας άγνωστης γυναίκας πάνω από τη δική του, καταφέρνει να την σώσει και μαζί της ξεκινάει το δικό του ταξίδι μέσα στο σκοτάδι του χειμώνα που έρχεται να τους κατασπαράξει. Άγνωστοι άνθρωποι μπαίνουν εμπόδιο στον δρόμο τους, άλλοι προσπαθούν να τους βοηθήσουν ώστε να βοηθηθούν και οι ίδιοι ενώ παράλληλα ο κόσμος γύρω τους γίνεται ολοένα και πιο αφιλόξενος.
Προσωπικά, απόλαυσα τα κεφάλαια του Πιερ και της Φρέγια περισσότερο από τα υπόλοιπα. Οι περιγραφές του κόσμου γύρω τους που άλλαζε από το κακό στο χειρότερο, τα μέρη που περνούσαν, οι άνθρωποι που γνώριζαν, ήταν όλα όμορφα δοσμένα και καλογραμμένα. Το ταξίδι τους μου κρατούσε το ενδιαφέρον συνεχώς και ένιωθα πως γνώριζα καλύτερα ένα κομμάτι του παρελθόντος μέσα από τις περιπέτειές τους, από τις συζητήσεις και την εξέλιξη της ιστορίας τους. Ο Ρότζερ άφησε το στίγμα του πάνω μου και ίσως ήταν ένας από τους αγαπημένους μου χαρακτήρες. Ένιωθα λες και τον έβλεπα μπροστά μου να μιλάει με την αγγλική του προφορά και να χρησιμοποιεί τους ευγενικούς αγγλικούς του τρόπους παρόλο που ο ίδιος δεν στεκόταν στα γνώριμα μέρη που είχε συνηθίσει να ζει.
Στο παρόν, δεν μπορώ να πω πως δέθηκα με κάποιον από τους τέσσερις συνοδοιπόρους. Η αλήθεια είναι πως περίμενα να δω τις συνέπειες που είχε η έκρηξη του ηφαιστείου -το κρύο και τον χειμώνα- πιο έντονα στο ταξίδι τους αλλά όταν κατάλαβα πως επρόκειτο περισσότερο για ανθρωποκυνηγητό απόλαυσα περισσότερο την ιστορία τους. Το ηφαίστειο στην συγκεκριμένη ιστορία λειτουργεί περισσότερο σαν καταλύτης παρά ως ανταγωνιστής, όπως περίμενα.
Υπήρχαν αρκετά σημεία που αναφέρεται -γενικά έως και πολύ πιο ειδικά- η γυναικεία κακοποίηση και παρόλο που κατανοώ πως ο συγγραφέας ήθελε να δώσει το προσωπικό του σχόλιο πάνω στο θέμα, δεν με έπεισε με τον τρόπο που εκείνος θα ήθελε. Είναι καλό που ο ίδιος τα συζητάει και τα γράφει σαν θέματα αλλά δεν θεωρώ ότι μια συγκεκριμένη σκηνή χρειαζόταν μιας και είχαμε ήδη την πληροφορία. Πιστεύω πως οι υπόλοιπες αναφορές και σχόλια των χαρακτήρων θα έφταναν και με το παραπάνω για να ζωγραφίσουν τον κόσμο μέσα στον οποίο ζουν οι χαρακτήρες μας -τον δικό μας κόσμο. Ήταν αρκετά sex focused σαν βιβλίο -όχι μόνο στο θέμα της κακοποίησης αλλά και των σκέψεων των χαρακτήρων που πολλές φορές με πέταγαν λίγο από την ιστορία-, κάτι που επίσης δεν περίμενα λόγω του premise. Δεν θεωρώ τις αναφορές στο σεξ ως ταμπού, απλώς δεν μου ταίριαζαν.
Μου άρεσε ο τρόπος που η ιστορία ήταν χωρισμένη σε μέρη με τους τίτλους και τα τετράστιχα γιατί κάθε φορά ένιωθα λες και θα έμπαινα σε νέα νερά που δεν ήξερα τι θα μου επιφύλασσαν. Επίσης, η ιδέα για το πώς ενώνονται οι ιστορίες του παρόντος και του παρελθόντος μου φάνηκε πολύ όμορφη και με έκανε να δεθώ ακόμα περισσότερο με τον Πιερ.
Η ιστορία εκτυλίσσεται σε ένα κλίμα αγωνίας καθώς παράλληλα με τις περιβαλλοντικές αλλαγές (νέφη, κρύο, χιόνι μέσα στο καλοκαίρι) βλέπουμε και τις καταστροφές που προκαλούν οι άνθρωποι όταν η επιβίωσή τους απειλείται. Ήταν μια όμορφη αντίθεση και σύγκριση που με έβαλε σε σκέψεις σχετικά με το ποιος ήταν τελικά ο πραγματικός κίνδυνος. Είδα ανθρώπους να φτάνουν στα άκρα και να τα ξεπερνούν με ή χωρίς κοινωνικές ή ψυχολογικές συνέπειες, ενώ άλλοι διάλεξαν δρόμους διαφορετικούς και αποφάσισαν να βοηθήσουν παρά να σκοτώσουν. Το μήνυμα που ήθελε να περάσει ο συγγραφέας πάνω στο συγκεκριμένο θέμα δόθηκε με τόσους πολλούς διαφορετικούς, ευφάνταστους αλλά και ρεαλιστικούς τρόπους που θεωρώ ότι είναι από τα πιο δυνατά σημεία του βιβλίου. Παρόλο που δεν δέθηκα με κάποιον χαρακτήρα πέραν του Πιερ, ένιωσα δέσιμο με τον κόσμο που δημιούργησε ο Μανώλης Παλαβούζης, με τους δεκάδες χαρακτήρες που πέρασαν δίπλα από τους συνοδοιπόρους μας και προσπάθησαν πετυχημένα με τους δικούς τους τρόπους -καλούς ή κακούς- να αφήσουν το στίγμα τους.
Το Έτος Χωρίς Καλοκαίρι είναι ένα πολύ καλό βιβλίο για τους λάτρεις τους ανθρωποκυνηγητού και του σασπένς. Θα σας κάνει να γυρίζετε συνεχώς τις σελίδες μέχρι να πάψετε να νιώθετε την καυτή ανάσα στον σβέρκο σας. Θα ταξιδέψετε μέσα από έναν κόσμο που καταστρέφεται λόγω μιας φυσικής απειλής και θα σας αφήσει να αναρωτιέστε αν η καταστροφή συμβαίνει λόγω του ηφαιστείου ή της φύσης του ανθρώπου.
Έτσ λοιπόν, αυτές καλοκαιρινές μέρες που η ζέστη σας έχει κάνει να χάσετε οποιαδήποτε σταγόνα υπομονής, διαβάστε το βιβλίο για να δείτε πως τα πράγματα θα μπορούσαν να είναι πολύ χειρότερα και αντί για ήλιο πάνω από τα κεφάλια σας, ο ουρανός να βρέχει στάχτη.
Υπήρχαν αρκετά σημεία που αναφέρεται -γενικά έως και πολύ πιο ειδικά- η γυναικεία κακοποίηση και παρόλο που κατανοώ πως ο συγγραφέας ήθελε να δώσει το προσωπικό του σχόλιο πάνω στο θέμα, δεν με έπεισε με τον τρόπο που εκείνος θα ήθελε. Είναι καλό που ο ίδιος τα συζητάει και τα γράφει σαν θέματα αλλά δεν θεωρώ ότι μια συγκεκριμένη σκηνή χρειαζόταν μιας και είχαμε ήδη την πληροφορία. Πιστεύω πως οι υπόλοιπες αναφορές και σχόλια των χαρακτήρων θα έφταναν και με το παραπάνω για να ζωγραφίσουν τον κόσμο μέσα στον οποίο ζουν οι χαρακτήρες μας -τον δικό μας κόσμο. Ήταν αρκετά sex focused σαν βιβλίο -όχι μόνο στο θέμα της κακοποίησης αλλά και των σκέψεων των χαρακτήρων που πολλές φορές με πέταγαν λίγο από την ιστορία-, κάτι που επίσης δεν περίμενα λόγω του premise. Δεν θεωρώ τις αναφορές στο σεξ ως ταμπού, απλώς δεν μου ταίριαζαν.
Μου άρεσε ο τρόπος που η ιστορία ήταν χωρισμένη σε μέρη με τους τίτλους και τα τετράστιχα γιατί κάθε φορά ένιωθα λες και θα έμπαινα σε νέα νερά που δεν ήξερα τι θα μου επιφύλασσαν. Επίσης, η ιδέα για το πώς ενώνονται οι ιστορίες του παρόντος και του παρελθόντος μου φάνηκε πολύ όμορφη και με έκανε να δεθώ ακόμα περισσότερο με τον Πιερ.
Η ιστορία εκτυλίσσεται σε ένα κλίμα αγωνίας καθώς παράλληλα με τις περιβαλλοντικές αλλαγές (νέφη, κρύο, χιόνι μέσα στο καλοκαίρι) βλέπουμε και τις καταστροφές που προκαλούν οι άνθρωποι όταν η επιβίωσή τους απειλείται. Ήταν μια όμορφη αντίθεση και σύγκριση που με έβαλε σε σκέψεις σχετικά με το ποιος ήταν τελικά ο πραγματικός κίνδυνος. Είδα ανθρώπους να φτάνουν στα άκρα και να τα ξεπερνούν με ή χωρίς κοινωνικές ή ψυχολογικές συνέπειες, ενώ άλλοι διάλεξαν δρόμους διαφορετικούς και αποφάσισαν να βοηθήσουν παρά να σκοτώσουν. Το μήνυμα που ήθελε να περάσει ο συγγραφέας πάνω στο συγκεκριμένο θέμα δόθηκε με τόσους πολλούς διαφορετικούς, ευφάνταστους αλλά και ρεαλιστικούς τρόπους που θεωρώ ότι είναι από τα πιο δυνατά σημεία του βιβλίου. Παρόλο που δεν δέθηκα με κάποιον χαρακτήρα πέραν του Πιερ, ένιωσα δέσιμο με τον κόσμο που δημιούργησε ο Μανώλης Παλαβούζης, με τους δεκάδες χαρακτήρες που πέρασαν δίπλα από τους συνοδοιπόρους μας και προσπάθησαν πετυχημένα με τους δικούς τους τρόπους -καλούς ή κακούς- να αφήσουν το στίγμα τους.
Το Έτος Χωρίς Καλοκαίρι είναι ένα πολύ καλό βιβλίο για τους λάτρεις τους ανθρωποκυνηγητού και του σασπένς. Θα σας κάνει να γυρίζετε συνεχώς τις σελίδες μέχρι να πάψετε να νιώθετε την καυτή ανάσα στον σβέρκο σας. Θα ταξιδέψετε μέσα από έναν κόσμο που καταστρέφεται λόγω μιας φυσικής απειλής και θα σας αφήσει να αναρωτιέστε αν η καταστροφή συμβαίνει λόγω του ηφαιστείου ή της φύσης του ανθρώπου.
Έτσ λοιπόν, αυτές καλοκαιρινές μέρες που η ζέστη σας έχει κάνει να χάσετε οποιαδήποτε σταγόνα υπομονής, διαβάστε το βιβλίο για να δείτε πως τα πράγματα θα μπορούσαν να είναι πολύ χειρότερα και αντί για ήλιο πάνω από τα κεφάλια σας, ο ουρανός να βρέχει στάχτη.
Χρύσα Αναστασίου