Υπάρχουν
στιγμές που ένα βιβλίο σε αγγίζει τόσο βαθιά, που μοιάζει να μένει μέσα
σου για πάντα, σαν ένα ανεξίτηλο αποτύπωμα στην ψυχή σου. Δεν είναι
απλώς οι λέξεις ή η πλοκή, είναι η στιγμή που το μυαλό και η καρδιά σου
συναντούν έναν άλλον κόσμο, και ξαφνικά νιώθεις, αμφιβάλλεις, σκέφτεσαι
πράγματα που δεν ήξερες καν ότι υπήρχαν μέσα σου. Η λογοτεχνία έχει αυτό
το μαγικό χάρισμα: να γίνεται καθρέφτης αλλά και φακός, να σε βάζει μες στις ιστορίες χωρίς να χρειάζεται να κουνηθείς από τον δικό σου
καναπέ.
Όταν διαβάζεις, το μυαλό σου αρχίζει να ταξιδεύει πέρα από την πραγματικότητα. Οι χαρακτήρες δεν είναι πια απλές φιγούρες σε χαρτί, γίνονται συνοδοιπόροι σου. Τα συναισθήματά τους περνούν σ' εσένα σαν κύματα, και κάθε επιλογή ή αποτυχία τους σου δίνει έναν καθρέφτη, για να κοιτάξεις τον ίδιο σου τον εαυτό.
Θυμάμαι την πρώτη φορά που διάβασα τον “Μεγάλο Γκάτσμπι”. Ο Γκάτσμπι δεν ήταν απλώς ένας άνθρωπος που κυνηγά ένα όνειρο· ήταν η ίδια η έννοια της ελπίδας, της εμμονής, της μοναξιάς, και ανακάλυψα ότι με αφορούσε με έναν τρόπο που δεν είχα φανταστεί.
Υπάρχουν ήρωες που δεν ξεχνάς ποτέ. Όχι γιατί είναι τέλειοι, αλλά γιατί είναι αληθινοί. Ο Ρασκόλνικοφ από το “Έγκλημα και Τιμωρία” σε βάζει μες στις αμφιβολίες του, στις ενοχές του, στη μοναξιά του. Και καθώς ακολουθείς τις σκέψεις του, δεν μπορείς παρά να σκεφτείς: «Τι θα έκανα εγώ στη θέση του;» Κάθε απόφαση γίνεται και δική σου, κάθε εσωτερική του πάλη ανοίγει δρόμους μέσα σου που πριν ήταν κλειστοί.
Η λογοτεχνία δεν σου αφήνει την επιλογή να είσαι απλός θεατής. Σου ζητά να συμμετάσχεις, να νιώσεις, να αμφισβητήσεις, να αγαπήσεις, να μισήσεις. Είναι σαν να ζεις χιλιάδες ζωές μέσα σε μία, να βουτάς σε σκέψεις και συναισθήματα που η καθημερινότητα σπάνια σου επιτρέπει να εξερευνήσεις.
Και όταν κλείνεις ένα βιβλίο, νιώθεις. Λύπη, χαρά, θλίψη, θυμό, τα συναισθήματα έρχονται αβίαστα. Δεν είναι τυχαία· τα βιβλία σού δίνουν την άδεια να αισθανθείς βαθιά, να εξερευνήσεις συναισθηματικά όρια και να ανακαλύψεις πτυχές του εαυτού σου που ίσως είχες ξεχάσει.
Θυμάμαι όταν διάβασα για πρώτη φορά τον “Μικρό Πρίγκιπα”. Η αθωότητα, η απλότητα του κόσμου του με έκανε να θυμηθώ τη δική μου παιδική φαντασία και να συνειδητοποιήσω πόσο πολύ χρειάζομαι να διατηρήσω μέσα μου τη μαγεία, ακόμα και αν μεγαλώνω.
Κάθε σελίδα είναι μια συνάντηση ψυχής με ψυχή. Ο αναγνώστης και ο χαρακτήρας συναντιούνται σε μια στιγμή αμοιβαίας αποκάλυψης. Και συχνά, όταν τελειώνει ένα βιβλίο, νιώθεις ένα κενό, σαν να αποχαιρετάς έναν φίλο που έγινε κομμάτι σου.
Η λογοτεχνία δεν είναι απλώς ψυχαγωγία, είναι ένας καθρέφτης, ένας φακός, ένα εργαλείο για να γνωρίσουμε καλύτερα τον εαυτό μας και τους άλλους. Μέσα από τους ήρωες, τις ιστορίες, τα συναισθήματα, η ανάγνωση γίνεται καθημερινή πράξη ενδοσκόπησης, προσωπικής ανάπτυξης και συναισθηματικής εμβάθυνσης.
Όταν κλείνεις ένα βιβλίο, δεν κλείνει απλώς το χαρτί. Ανοίγει ο νους σου. Ανοίγει η καρδιά σου. Και κάθε ιστορία αφήνει ένα μικρό, ανεξίτηλο σημάδι μέσα σου, μια αλλαγή που ίσως δεν την καταλάβεις αμέσως, αλλά θα σε συνοδεύει για πάντα.
Η λογοτεχνία, τελικά, είναι ο καθρέφτης που μας δείχνει ποιοι είμαστε και ποιοι μπορούμε να γίνουμε, σε έναν κόσμο που δεν περιορίζεται από λέξεις αλλά ζει μες στο μυαλό και στην ψυχή μας.
Γιάννης Θεοδωρόπουλος