Τον Ηλία Στεργίου τον γνώρισα μέσα από το βιβλίο του Εξόριστοι. Από τις πρώτες σελίδες ερωτεύτηκα τον λόγο του, απλό, λιτό, μα δυνατό και άμεσο, χωρίς περιττές λεπτομέρειες ή σκηνές. Από τότε, περιμένω πώς και τι πότε θα βγει το επόμενο βιβλίο του. Μετά τις Σιωπές, που κυκλοφορούν επίσης από τις εκδόσεις Υδροπλάνο, έφτασαν στα χέρια μου οι Ψίθυροι. Έφτιαξα καφέ, πήρα την κουβέρτα μου, βολεύτηκα σε μια γωνία και το διάβασα σε μια μέρα. (Πάλι στην αναμονή για το επόμενο.)
Οι Ψίθυροι ξεκινούν με μια έντονη σκηνή βίας, παρόμοια με αυτές που ακούμε όλο κι συχνότερα τον τελευταίο καιρό. Η Ζωή υφίσταται για ακόμα μια φορά τα βίαια ξεσπάσματα του συζύγου της, του Στράτου, ο οποίος της την κακοποιεί σωματικά και ψυχικά κατ’ επανάληψη. Η κόρη της, Μελίνα, συχνά μάρτυρας σκηνών βίας, όταν η Ζωή δεν προλαβαίνει να την κρύψει. Ο συγγραφέας χειρίζεται το συγκεκριμένο θέμα με τον σεβασμό και τη λεπτότητα που, θεωρώ, πως απαιτείται και για αυτό και μόνο αξίζει συγχαρητήρια. Είναι πολύ σημαντικό η λογοτεχνία να περνάει σημαντικά μηνύματα και καλά πρότυπα και ο Ηλίας Στεργίου σίγουρα το καταφέρνει αυτό.
Η πλοκή πρακτικά ξεκινάει τη μέρα που η Ζωή ξυπνά, που ρίχνει δύο ρούχα σε μια βαλίτσα και φεύγει μακριά από το σπίτι και τον Στράτο, για να προστατεύσει τον εαυτό της και κυρίως το παιδί της. Με σύμμαχο τη μοναδική της φίλη, φεύγει από την Αθήνα και πιάνει δουλειά φροντίζοντας μια γυναίκα σε ένα παλιό αρχοντικό, εκατοντάδες χιλιόμετρα μακριά, απομονωμένη και πληγωμένη. Όσα συμβαίνουν στο αρχοντικό, θα ξυπνήσουν τραύματα δικά της αλλά και αλήθειες κρυμμένες και θαμμένες. Το παρελθόν παλεύει να βγει στην επιφάνεια. Τα μυστικά θέλουν να αποκαλυφτούν. Και τα εγκλήματα του παρελθόντος ζητούν δικαιοσύνη.
Τι να πρωτοπώ για το συγκεκριμένο βιβλίο.
Αρχικά, λάτρεψα το αρμονικό και ιδιαίτερο πάντρεμα των ειδών, αφού οι Ψίθυροι συνδυάζουν το κοινωνικό μυθιστόρημα με τον τρόμο. Η πραγματικότητα μπερδεύεται με το μεταφυσικό με τρόπο τέτοιο που σε καθηλώνει. Όλες οι αισθήσεις αξιοποιούνται· ακούς, μυρίζεις, νιώθεις το άγγιγμα, βλέπεις τριγύρω. Με λίγα λόγια βιώνεις κάθε σκηνή στο έπακρο. Στιγμές παράλληλες, που το παρελθόν μπλέκεται με το παρόν και το πέπλο που χωρίζει του κόσμους γίνεται τόσο λεπτό που σχεδόν χάνεται, υπόσχονται μυστήριο και αγωνία. Η κοινωνική πλευρά των Ψιθύρων υπόσχεται θλίψη, μοναξιά και άλλα έντονα συναισθήματα. Με λίγα λόγια, δεν υπάρχει συναίσθημα που δε βίωσα ως αναγνώστης.
Ένα άλλο στοιχείο που ξεχώρισα ήταν οι περιγραφές, που ήταν, όπως πάντα, όμορφες, δίνοντας στον αναγνώστη μια τρισδιάστατη εικόνα της Καστοριάς.
Ένα ταξίδι στον χώρο και στον χρόνο, με άξονα την οικογενειακή και την έμφυλη βία, με κέντρο γυναίκες ευάλωτες αλλά και δυνατές, με σωστά κοινωνικά μηνύματα, έντονα συναισθήματα και αρμονικό πάντρεμα ειδών. Χρειάζεται να πω κάτι παραπάνω εκτός από το ότι το συνιστώ ανεπιφύλακτα;
Έλενα Παπαδοπούλου